Bảo tàng trăm tỷ mới xây đã xuống cấp trầm trọng

Nứt, dột từ trong ra ngoài Bảo tàng tỉnh Phú Yên là công trình trọng tâm chào mừng đại lễ kỷ niệm 400 năm tỉnh Phú Yên hình thành và phát triển (1611-2011). Công trình có tổng mức đầu tư là 97 tỷ đồng, đến nay đã thực hành các gói thầu đạt 74,3 tỷ đồng và đã đưa vào dùng giai đoạn 1 từ tháng 3.2012. Bên trong Bảo tàng còn rộng bao la, hiện vật trưng bày thưa thớt trong các tủ kính. Người đến tham quan chỉ đi một vòng là… không còn gì để xem. Nhiều viên gạch ốp tường bị bong tróc, rơi xuống đất. Quyết định số 1086/QĐ-UBND ngày 5.8.2010 của UBND tỉnh Phú Yên “phê duyệt đề cương chi tiết trưng bày Bảo tàng Phú Yên” do Phó chủ toạ Lê Kim Anh ký, trong “Phần trưng bày ngoài trời” ghi rõ: “Thể hiện các mô hình kiến trúc dân gian, các di sản văn hóa phi vật thể điển hình, song song sẽ là không gian tổ chức trình diễn các di sản văn hóa phi vật thể”. Tuy nhiên, trong quá trình thực hành, những người có bổn phận lại “biến hóa” các “kiến trúc dân gian”, các “di sản văn hóa phi vật thể” thành các hồ nước với những hòn non bộ lởm chởm, những chú cóc ngồi chồm hỗm ngước miệng phun nước, chính giữa hồ là môt cô gái vác cái giỏ không rõ là kiến trúc dân gian của dân tộc nào... Tường của tòa nhà chính bị nứt nhiều vết dài. Theo Ban quản lý dự án, các hạng mục của bảo tồn Phú Yên phải hoàn tất trong một thời kì ngắn để kịp thời chào mừng đại lễ. Có nhẽ do vậy mà trong biên bản nghiệm thu khối lượng hoàn thành, lập ngày 26.12.2011, những người có trách nhiệm đã vội vàng ký tên để “hoàn thành công trình” khẩn trương, đến nỗi quên cả việc đánh giá chất lượng, khối lượng công trình! Bà Nguyễn Thị Kim Hoa - Giám đốc bảo tồn Phú Yên, chỉ vào những vệt nước còn loang trên sàn tầng 2 của nhà trưng bày hiện vật, lo lắng: “Mỗi khi trời mưa, chúng tôi phải lấy xô hứng nước từ tầng trên chảy xuống. Chẳng biết họ đổ bê tông mái nhà kiểu gì mà hễ cứ mưa là dột!”. Nước đã thấm vào lớp gỗ ốp trần nên dù mới đưa vào sử dụng hơn 1 năm mà đã xuất hiện tình trạng gỗ bị mối mọt gặm nhấm. Trên sàn tầng 2 rơi vãi nhiều bột gỗ cho thấy mọt đã xuất hiện trong lớp gỗ này. Có lẽ phát hiện gỗ bị mọt ăn nên mới đây, nhà thầu đã lặng lẽ cử người đến diệt mọt mà không hề thông qua Ban Giám đốc Bảo tàng. Ông Nguyễn Văn Mẫn - viên chức bảo vệ bảo tồn, cho biết, theo lệnh từ điện thoại của ông Lê Đức Vành - Trưởng phòng Hành chính Bảo tàng, sáng 26.6 ông đã mở cửa cho 4 người lạ mặt đẩy theo một xe ba gác với các phương tiện phun thuốc diệt mọt vào bên trong. Từ ngày 26.6 – 1.7, Bảo tàng phải lâm thời đóng cửa không phục vụ nhu cầu tham quan của khách vì bên trong nồng nặc mùi hôi. Ngoài ra, mặt tiền phía đông của khối nhà chính đã xuất hiện 2 vết nứt dài chạy lắt léo, nhiều viên gạch ốp tường bị rơi xuống đất và nước từ nhà vệ sinh đã thấm ra bên ngoài tường tạo nên những vệt loang lổ rất mất thẩm mỹ. Gỗ của nhiều cánh cửa cong vênh, khung cửa teo tóp khiến chẳng thể đóng kín cửa được… Lỗi do… quờ! Trước phản ứng của dư luận, ngày 5.7.2013, Sở VHTTDL Phú Yên đã tổ chức đoàn kiểm tra gồm Ban quản lý dự án của Sở, tham mưu giám sát kỹ thuật thi công, tham mưu kiểm định chất lượng, tham vấn thiết kế, đại diện đơn vị dùng công trình, các nhà thầu thi công (liên danh 2 Công ty Vạn Tường và Phú Thuận) để rà soát thực tiễn tại bảo tồn Phú Yên. Đoàn soát đã ghi nhận: Trần nhà có thấm dột khi mưa lớn, vách tường bị nứt, trần gỗ bị mối mọt, hệ thống cửa gỗ bị co rút, phần vách gỗ, kính ở mặt tiền khối nhà chính 3 tầng bị co rút, khi có mưa nước tràn vào nhà, tủ trưng bày bị hở bung… Đoàn soát ghi nhận: Trần nhà có thấm dột khi mưa lớn, vách tường bị nứt, trần gỗ bị mối mọt, hệ thống cửa gỗ bị co rút, phần vách gỗ, kính ở mặt tiền khối nhà chính 3 tầng bị co rút, khi có mưa nước tràn vào nhà, tủ trưng bày hiện vật bị hở bung… Theo giảng giải của đơn vị thi công, mái nhà bị dột ở 4 vị trí, thấm tường ở 5 vị trí do lỗi kỹ thuật khi thi công, trong đó có trường hợp khoan lắp đặt cục nóng của máy lạnh trên tầng mái; tường nhà bị nứt do nền móng trước đây là ao, ruộng trồng rau muống nên xảy ra hiện tượng lún móng không đều. Ngoài ra, đoàn cũng phát hiện nhiều hạng mục công trình mới đưa vào sử dụng hoặc chưa sử dụng đã hư như: 2 aptomax bị chập điện, nhiều bóng đèn trần bên trong và ngoài công trình bị cháy, 3 camera bị mờ, 2 camera mất tín hiệu, chế độ phát lại bị nhòe, 1 máy bơm nước phòng ngừa không chạy được… Đại diện các đơn vị thẩm tra đã xác định những tội, hư hỏng trên là do lỗi của… tuốt luốt, từ đơn vị tư vấn thiết kế đến nhà thầu thi công và tham mưu giám sát. Chủ đầu tư cũng nhận khuyết điểm là không liền tù tù soát công trình từ khi đưa vào sử dụng. Bảo tồn Phú Yên đang trong thời gian bảo hành (đến 30.12.2013 là hết hạn) nên các nhà thầu có trách nhiệm phải sang sửa lại những hỏng đã được phát hiện. Tuy nhiên, câu hỏi “vì sao công trình mới làm đã hư nhiều như vậy” vẫn chưa có câu trả lời. Hùng Phiên - Danh Thương